Dowód rejestracyjny to najważniejszy dokument w motoryzacji, który ma podobne znaczenie jak dowód osobisty w przypadku ludzi. Zawiera wszelkie najważniejsze i szczegółowe informacje dotyczące samego pojazdu, w tym jego masę czy dopuszczalne obciążenie, jak i na temat jego właściciela, w tym dane adresowe oraz numer PESEL. Wszystkie dane zawarte w dowodzie rejestracyjnym są opisane za pomocą krótkich kodów w wybranych polach, które ułatwiają ich prawidłową identyfikację np. podczas kontroli drogowej. W Polsce przydzielaniem dowodów rejestracyjnych zajmuje się wydział Komunikacji na podstawie ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o Ruchu Drogowym, a wyrabianiem Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych. Warto poznać ten dokument z bliska!

Czym jest dowód rejestracyjny i jakie ma znaczenie w motoryzacji?

Aktualny kształt dowodu rejestracyjnego pojazdu obowiązuje od 1 października 2004 roku i ma formę papierowego dokumentu z trzema stronami pokrytymi transparentną folią, która zabezpiecza nadruk przed jego uszkodzeniem. Jeszcze do niedawna wożenie ze sobą dowodu rejestracyjnego było obowiązkowe, a jego brak podczas kontroli drogowej wiązał się z mandatem o wysokości minimum 50 złotych. Jednak od 1 października 2018 roku wożenie ze sobą dowodu nie jest obligatoryjne i wymagane prawnie, podobnie jak dowodu ważności polisy OC i prawa jazdy.

Dowód rejestracyjny wyrabia się przy rejestracji pojazdu, czyli z reguły po jego zakupie z rynku pierwotnego bądź wtórnego. Klient wraz z nowym dowodem rejestracyjnym z danymi nowego nabywcy otrzymuje nalepkę legalizacyjną oraz pasujące tablice rejestracyjne, które należy umieścić w odpowiednich miejscach na danym pojeździe.

Czasami zachodzi potrzeba wymiany dowodu rejestracyjnego, np. w razie jego zgubienia lub ze względu na zmianę nazwiska czy też zmianę adresu. Sam koszt wymiany wynosi 54,50 zł. Wielu kierowców, którzy użytkują konkretny pojazd przez wiele lat bez przerwy może wymienić dowód, także w przypadku zapełnienia wszystkich pól na pieczątki podczas corocznego przeglądu. Wymiana nie jest jednak wówczas obowiązkowa. Po przejściu badania, diagnosta może wystawić dokument, na którym można się oprzeć podczas kontroli drogowej bądź innej sytuacji.

Miękki dowód rejestracyjny

Wydział Komunikacji ma 30 dni na wydanie dowodu rejestracyjnego na podstawie wniosku i załączonych dokumentów, nie oznacza to jednak, że samochodu nie można użytkować przez ten czas. Warto wyrobić sobie pozwolenia czasowe, czyli miękki dowód rejestracyjny, który ma ważność 30 dni i z reguły obowiązuje aż do czasu wydania twardego dowodu rejestracyjnego, a koszt jego wydania wynosi jedynie 19 złotych i nie wiąże się z kolejnymi wizytami w Urzędzie. Pozwolenie jest wydawane na miejscu podczas składania wniosku i można je przedłużyć o 14 dni w razie przekroczenia 30-dniowego terminu wyrobienia właściwego dowodu rejestracyjnego.

Czym są kody w dowodzie rejestracyjnym?

Dowód rejestracyjny ma zadanie głównie informacyjne, dlatego znajdziemy w nim szereg różnych danych dotyczących zarówno samego pojazdu, jak i jego właściciela. Dane znajdują się w oddzielnych polach opisanych kombinacją liter oraz cyfr, które ułatwiają prawidłową identyfikację wybranych pól. Pierwszym i zarazem najbardziej widocznym kodem jest pole A, zawierające numer rejestracyjny danego pojazdu oraz pole B, które z kolei zawiera datę pierwszej rejestracji. To dane umieszczone na pierwszej stronie, dlatego ich przeczytanie przez funkcjonariusza podczas kontroli drogowej nie wymaga wyciągania dowodu rejestracyjnego z etui.

Sekcja C – dane osobowe właściciela pojazdu

Znacznie bardziej rozbudowana sekcja C zawiera wszelkie szczegółowe dane osobiste lub firmowe właściciela pojazdu.

Kod C.1.1 zawiera nazwisko lub nazwę posiadacza dokumentu, np. nazwę firmy, kod C.1.2 numer PESEL lub REGON w przypadku działalności gospodarczej, a kod C.1.3 adres zameldowania posiadacza dokumentu, czyli osoby prywatnej bądź właściciela danej działalności gospodarczej. W polach od C.2.1 do C.2.3 umieszcza się te same dane i w tej samej kolejności, ale dotyczące właściciela pojazdu. Właściciel pojazdu to pełnoprawny właściciel danego auta, podczas gdy posiadaczem może być np. osoba spokrewniona bądź pracownik danej firmy, która będzie go użytkowała np. na podstawie umowy o pracę, umowy użyczenia bądź przechowywania lub komisu.

Sekcja dotycząca danych technicznych pojazdu

W sekcji D znajduje się szereg bardzo istotnych danych technicznych na temat danego modelu pojazdu.

Kod D.1 zawiera markę pojazdu, a kod D.2 jego wariant bądź wersję, która ułatwia jego prawidłową identyfikację. W rubryce D.3 znajdziemy z kolei szczegółowy model pojazdu. W rubryce E znajduje się numer VIN w formie długiego ciągu liter oraz cyfr, który dokładnie identyfikuje konkretny egzemplarz auta. Numer VIN jest nadawany jednorazowo w trakcie produkcji auta i nie można dokonywać w jego obrębie żadnych modyfikacji, poza odstępstwami wymienionymi w prawie.

W polu F.1 znajduje się maksymalna masa całkowita pojazdu, a w polu F.2 – jego maksymalna dopuszczalna masa całkowita. Pole F.3 informuje z kolei o masie całkowitej zespołu pojazdów, np. w przypadku przyczep oraz naczep. W rubryce opisanej kodem G znajdziemy podaną w kilogramach masę własną pojazdu.

Pole opisane literą H określa datę ważności dowodu rejestracyjnego, pole I datę jego wydania, a pole J kategorię pojazdu. W rubryce K znajduje się z kolei numer homologacji, a w rubryce L liczba osi danego auta. Pola O.1 i O.2 określają maksymalną masę całkowitą przyczepy z układem hamulcowym lub bez, a P.1, P.2 oraz P.3 kolejno pojemność silnika oraz jego maksymalną moc netto w kW i rodzaj paliwa. Rubrykę Q zajmuje stosunek mocy do masy, S.1 liczbę miejsc siedzących wraz z kierowcą, a S.2 liczbę miejsc stojących, co z reguły dotyczy autobusów bądź busów.

Warto wiedzieć, że dowody rejestracyjne są uniwersalne i wydawane dla właścicieli pojazdu każdego typu, dlatego znajdziemy w nich także puste pola dedykowane dla innych pojazdów.